Huidkanker bij de gekleurde huid

Over het algemeen wordt gedacht dat patiënten met een gepigmenteerde huid zelden huidkanker krijgen. Daartegenover staat dat huidkanker bij de blanke huid steeds vaker wordt vastgesteld. Waarom huidkanker bij de gepigmenteerde huid minder vaak wordt gediagnosticeerd heeft mogelijk de hierna volgende oorzaken:

Huidkanker bij de gekleurde huid heeft vaak een andere presentatie of ander voorkomen dan bij de blanke huid
Soms andere voorkeursplaatsen dan bij de blanke huid
In een vroeg stadium is huidkanker bij de gekleurde huid vaak moeilijk vast te stellen
De patiënt komt laat naar de arts omdat hij zich niet bewust is van de aandoening
Er is meestal geen goede toegang tot behandeling van de aandoening
Behandeling kan soms onbetaalbaar zijn voor de patiënt
Het verloop gaat vaak heel snel met slechte overlevingskans

Zonbeschadiging

De reden van het minder voorkomen van huidkanker bij de donkere huid komt vooral door de bescherming tegen de schadelijke invloeden van de zon door het verhoogd melanine gehalte in de epidermis.

Mensen met een donkere huid hebben ook een sterkere melanocyten activiteit en hebben grotere , meer verspreidde melanosomen die twee maal zoveel Ultraviolet B (UVB) straling tegenhouden dan bij de blanke huid.

Niettegenstaande deze zon bescherming kunnen zich toch UV – geïnduceerde DNA beschadigingen voordoen in de keratinocyten die de eerste stap kunnen zijn in het ontwikkelen van een huidkanker.

Deze eerste beschadigingen kunnen vaak tot actinische keratose leiden. Actinische keratose wordt beschouwd als een premaligne aandoening. Hieruit kunnen dus andere huidkankers ontstaan.

Drie veelvoorkomende vormen

Er zijn drie belangrijke, veel voorkomende vormen van huidkanker

Basaal cel carcinoom (BCC)
Plaveiselcel carcinoom
Melanoom

1. Basaal cel carcinoom

Het Basaal cel carcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker bij de Zuid-Amerikaanse en Aziatische huid. Bij de Afrikaanse huid is het basaal cel carcinoom de tweede meest voorkomende vorm van huidkanker. De frequentie van het voorkomen van het basaal cel carcinoom bij de gekleurde huid is gecorreleerd aan de mate van pigmentatie van de huid. Dus het meest voorkomend bij de blanke huid en het minst bij de Afrikaanse huid. Zonlicht (zonbeschadiging) is voor alle huidskleuren de belangrijkste oorzaak van huidkanker. De klinische presentatie (hoe het er uitziet) en de plaatsen waar het basaal cel carcinoom het meest voorkomt op het lichaam zijn bij alle bevolkingsgroepen over het algemeen dezelfde. Bijna 90% van alle basaal cel carcinomen komen voor in de hoofd en nek regio. Metastasering (verspreiding naar andere plaatsen op het lichaam) is zelden bij alle huidskleuren. Het BCC komt het meest voor vanaf de leeftijd van 50 jaar.

Bij de gekleurde huid is meer dan 50% van de basaal cel carcinomen donker gekleurd. Daardoor kan er een verkeerde diagnose worden gesteld zoals Verruca Seborroica, Nevus Sebaceus of maligne melanoom. Bij Aziaten heeft het soms een glanzende, bruin zwarte kleur, ook wel de ‘black pearly’ (zwarte parel) genoemd.

De eerste keus van behandeling is chirurgie. Radiotherapie, cryotherapie en photodynamische therapie is mogelijk. Bij een oppervlakkig BCC kan ook imiquimod crème gebruikt worden.

2. Plaveiselcel carcinoom

Het plaveiselcel carcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker bij de Afrikaanse huid en tweede meest voorkomende vorm van huidkanker bij de Aziatische en Zuid – Amerikaanse huid. Het plaveiselcel carcinoom telt voor ongeveer 20% van alle huidkankers bij de gekleurde huid.

In tegenstelling tot de blanke huid ontwikkelen mensen met een gekleurde huid een plaveiselcel carcinoom bij voorkeur in minder of niet aan zonlicht blootgestelde huid zoals de benen en rond de anus. Huidkanker die zich rond de anus ontwikkeld heeft een hoog risico om uit te zaaien naar andere organen met een hoog overlijdensrisico. Langdurig bestaande wonden en littekens, wonden aan de benen en in het verleden bestraalde huid zijn de voorkeursplaatsen voor het ontwikkelen van een plaveiselcelcarcinoom. Ook langdurige ontstekingen van de huid kunnen tot verschillende plaveiselcel carcinomen leiden.

Een plaveiselcel carcinoom ziet er vaak als een oppervlakkige harde licht verheven laesie uit bij een gekleurde huid. Ook kan het voorkomen als een wondje of een chronisch ontstoken huid. Om vertraging van de behandeling te voorkomen is het noodzakelijk dergelijke huidlaesies direct te onderzoeken door middel van een huidbiopt. Daar deze huidkanker zeer agressief is en snel uitzaait is het van belang om waakzaam te zijn en snel een stukje huid af te nemen voor onderzoek.

De eerste keus van behandeling is chirurgie, eventueel radiotherapie.

3. Melanoom

Het melanoom is in frequentie de derde meest voorkomende huidkanker bij de gekleurde huid.

Het komt bij 1% tot 8% van alle huidkankers voor bij Afrikaanse huid, 10% tot 15% bij Aziatische huid en 12 % tot 19% bij Japanners. Melanomen komen bij de blanke huid het meest voor bij aan zonlicht blootgestelde huid en in mindere mate ook bij Zuid – Amerikaanse huid. Bij Aziatische huid en Afrikaanse huid lijkt zonlicht niet de oorzaak van het melanoom te zijn en komen melanomen het meest voor bij niet aan zonlicht blootgestelde huid zoals handpalmen en voetzolen, onder de nagels en slijmvliezen. De 5 jaar overleving, na vaststelling van een melanoom, is bij Afrikaanse huid en Zuid – Amerikaanse huid kleiner dan bij de blanke huid. Het melanoom van de voetzool, de meest voorkomende plaats bij de niet – blanke huid heeft een slecht prognose omdat het meestal pas in een verder gevorderd stadium gediagnosticeerd wordt. Het melanoom van de onderste extremiteiten zoals de voetzolen worden vaak gemist en als voetwratten of voetschimmel behandeld. Dit geeft vaak een vertraging in de behandeling waardoor een gemiddelde 3 jaar overleving van 11% voorkomt. Mogelijke reden voor het te laat vast stellen van het melanoom is minder toegang tot medische zorg en preventieve screening. Ook het misverstand dat donkere huid, vooral Afrikaanse huid, nooit huidkanker kan ontwikkelen. Dit laatste leidt tot een verminderde waakzaamheid zowel van de patiënt als van de arts. Juist het voorkomen van huidkanker op de extremiteiten, handpalmen, voetzolen, onder de nagels en slijmvliezen maakt dat er minder aandacht wordt besteed aan deze plaatsen tijdens onderzoek. Ook het normaal voorkomen van donkere lijnen op de nagels en donkere vlekken op de voetzolen kan het stellen van de diagnose bemoeilijken.

Verbeterde preventieve maatregelen kunnen helpen om een melanoom vast te stellen in een vroeg stadium. Allereerst, zowel de arts als de patiënt moeten een verhoogde waakzaamheid aan de dag leggen. Ten tweede patiënten met een donkere huid moeten aangespoord worden om zelf onderzoek te doen met speciale aandacht van de handpalmen, voetzolen, vingers, tenen, onder de nagels van de tenen en de vingers en slijmvliezen. Behandeling van het melanoom bestaat hoofdzakelijk uit excisie met soms amputatie van vingers, tenen, armen of benen. Uitgezaaide melanomen zijn moeilijk te behandelen.