Etnische dermatologie

Huidziekten

Dr. FREDDY HAMERLINCK

Dr. Hamerlinck begon zijn loopbaan In Congo als leraar scheikunde, natuurkunde en elektriciteit. Ondanks de gevaren en beperkingen aldaar kijkt hij met weemoed terug op die periode. Na ruim twintig jaar werkzaam geweest te zijn als etnisch dermatoloog in de praktijk Reigersbos te Amsterdam keerde hij terug naar de rimboe, maar dan in Zuid-Amerika (Suriname).

Toen dr. Hamerlinck op 22-jarige leeftijd in Congo arriveerde, was dat een grote cultuurshock: in de rimboe, zonder water en elektriciteit. “We bereidden voor met petroleumlampjes”, memoreert hij. “Dat was een heel andere wereld dan dat ik in mijn studentenleven gewend was.”

Net als tegenwoordig was anno 1969 het erg onrustig in Congo. Hamerlinck zat in een regio tussen twee groepen, die elkaar te lijf gingen. Door de vrijwel ontbrekende communicatie naar Europa, waren hem deze drama’s niet eerder bekend. Toch denkt hij met weemoed terug aan deze periode: “Als je twee jaar in de rimboe hebt gewoond, dan krijg je een soort aantrekking voor de tropen. Je wilt er niet meer uit en telkens weer terug. Het trekt nog steeds om terug te gaan naar tropische gebieden en daar te gaan helpen.”

METEEN IN OPLEIDING

In 1971 ging Hamerlinck terug naar Brussel. Een jaar later werd hij door professor Kint bij wie hij in Gent een bacteriologiestage had gelopen, geattendeerd op een functie in Amsterdam bij professor Cormane. “Ik kende Amsterdam helemaal niet, maar het was weer ‘ns wat anders dan de rimboe van Congo”, reageert hij met gevoel voor understatement. Toch waren er overeenkomsten tussen beide plekken. In het Binnengasthuis, waar op een zolder een onderzoekslab voor immuun-dermatologie opgezet moest worden, was niet eens water en elektriciteit aanwezig. Hoewel Hamerlinck alleen onderzoekservaring had opgedaan in de oncologie en in de beginperiode nauwelijks de beschikking had over basale voorzieningen, is het hem gelukt om een lab te stichten, waar hij zeven jaar de leiding van heeft gehad. “Daar kwam de een na de andere assistent voor een jaartje. Ik dacht: “Als zij geneeskunde kunnen, kan ik dat ook. Zo moeilijk moet het blijkbaar ook niet zijn.”

Op zijn 32ste heeft Hamerlinck besloten om alsnog geneeskunde te gaan studeren. Prof. Cormane, hoofd van de afdeling Dermatologie, zei destijds: “Als je de opleiding afrondt, mag je meteen in opleiding tot dermatoloog.” Daarmee is Hamerlinck waarschijnlijk de enige in de wereld die zijn opleidingsplaats al had, voordat hij geneeskunde ging studeren. Een paar maanden na zijn coschappen kwam er een opleidingsplaats vrij. “Helaas is Cormane twee weken voordat ik in opleiding ging, overleden”. Ondertussen was het Binnengasthuis verhuisd naar het Academisch Medisch Centrum (AMC). “Ik kwam dus terecht op een afdeling, waar geen hoofd meer was. Het voordeel was dat Bos hoogleraar werd. Hij was destijds bij mij gepromoveerd.”

Om zijn lopende onderzoek naar neopterine, waarmee de activiteit van macrofagen gemeten kan worden, te kunnen voortzetten, moest hij na zijn opleiding tot dermatoloog een praktijk vlak bij het AMC openen. Dat gebeurde in 1991 in Reigersbos. In de Bijlmer zag hij in de praktijk veel donkere mensen.


PRAKTIJKERVARING

Door zijn praktijkervaring van 22 jaar, waarin hij bijna 70.000 patiënten behandelde met witte en gekleurde huid, kwam Hamerlinck erachter dat de huid van donkere mensen erg verschillend was qua structuur en ziektebeloop. Er was echter geen enkele referentie in de wereld over de vraag hoe de huidaandoeningen bij gepigmenteerde huid behandeld moesten worden. “Ik moest dat zelf allemaal gaan uitzoeken en ben mijn ervaringen gaan opschrijven, zuiver empirisch dus. Toen had ik de keus: of mijn boek laten uitkomen, of eerst te doctoreren.” Hij heeft besloten om eerst zijn boek over “Efflorescenties van de gepigmenteerde huid ” in (1998) te laten verschijnen. In 1999 is zijn proefschrift over neopterine verschenen. Daarnaast had hij een razend drukke praktijk.

Na afronding van zijn doctoraat heeft Hamerlinck zich geheel toegelegd op de klinische kant van de etnische dermatologie. Van zijn hand zijn over dit onderwerp een viertal boeken verschenen waaronder een leerboek “Textbook of Ethnic Dermatology “Daarmee heeft hij ook succes in Amerika.

SURINAME

Sinds zijn verblijf van twee jaar als twintiger is Hamerlinck niet meer teruggegaan naar Congo. Hoewel hem dit regelmatig gevraagd wordt. Tegenwoordig verblijft hij veel in Suriname. Hij neemt nauwelijks de rust om van zijn pensioen te genieten, maar heeft de laatste jaren door middel van zijn toenmalige stichting “dr. Hamerlinck Foundation” geprobeerd hulp te bieden bij de Ester stichting, waar lepra patiënten verblijven en het Claudia-A huis waar Aids kinderen wonen.

TERUG IN BELGIË

Van 2018 tot april 2021 werkte Dr. Hamerlinck als dermatoloog in het Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper. Hij was vooral geïnteresseerd in huidkanker, huidinfecties, wondverzorging en allergieën.

ITALIË

In 2020 werd Dr. Hamerlinck lid van ADECA (Associazione Dermatologi Campani) waarvoor hij van april 2021 tot december 2021 in Napels een studie uitvoerde naar de behandeling van littekens door dermatologische ingrepen en brandwonden. De resultaten van deze behandelingen werden gepresenteerd op het ADECA congres in oktober 2021. Ondertussen heeft dr. Hamerlinck was ook betrokken bij de diagnose huidkanker. Ter gelegenheid van het ADECA-congres in oktober 2020 en 2021 gaf Dr. Hamerlinck ook een presentatie over etnische huid.

Tekst gedeeltelijk overgenomen uit het tijdschrift: Dermatology News International, juni-nummer 2013 (Nederlandstalig tijdschrift) en up to date aangevuld (2022).

Uitgever: Van Zuiden Communications. Auteur: Daniël Dresden, arts/wetenschapsjournalist.

Dr. F.F.V. Hamerlinck, MD, PhD, dermatoloog

www.drhamerlinck.info

Efflorescenties van de gepigmenteerde huid (1998)

Dr. F.F.V. Hamerlinck,
MD, PhD, dermatoloog